تصور ما از خودمان
«از روان‌کاوی آموخته‌ام که هر بینش و تصوری که از خودم داشته باشم، برگرفته از تصوری است که دیگری از من دارد؛ معمولاً اگر خوشبینانه بگوییم، برگرفته از تصور کسی که دوست‌اش داریم. کسی که به او علاقه داریم چیزهایی دربارۀ ما می‌گوید و از همین حرف‌ها دست‌مان می‌آید که چه جور آدمی هستیم.» سایمون […]
شیوه‌های بیشتری برای انسان‌بودن
«در نتیجه رورتی بر این ایدۀ هارولد بلوم تأکید می‌کند که هر چه بیشتر کتاب-و حتماً رمان-بخوانیم، به شیوه‌های بیشتری برای انسان‌بودن دست یافته‌ایم و بیشتر متقاعد می‌شویم که انسان‌ها جز خودشان چیزی برای اتکا کردن ندارند.» شاپور بهیان، چکامۀ گذشته/مرثیۀ زوال، نشر چشمه، ص. ۱۸۱
مصیبت شکسته‌نویسی
«…کسانی خیال می‌کنند که صرفاً با شکستنِ افعال و اداتِ یک متنِ نوشتاری، آن را به قالبِ گفتار درمی‌آورند و به آن جنبۀ خودمانی می‌دهند و با مخاطبانشان رابطۀ نزدیک‌تری برقرار می‌کنند، که البته ازین بابت سخت در اشتباهند، چون شکستنِ کلمات در حوزۀ لفظِ قلم نه فقط کسی را به کسی نزدیک نمی‌کند، بلکه […]
سوخت لازم برای تولید آثار خلاقانه
«می‌خواهید نویسندۀ بزرگی شوید؟ هر کتابی را که به دستتان می‌رسد بخوانید. نیاز دارید در نمایش‌نامۀ خود دیالوگ‌های بهتری بنویسید؟ به حرف‌های مردم در کافی‌شاپ گوش دهید (اما در این زمینه چندش‌آور نباشید). دلتان می‌خواهد یک مجری معرکۀ تلویزیون شوید؟ روزوشب تلویزیون تماشا کنید.» الن گنت، منحنی خلاقیت، ترجمۀ هما قناد، ص. ۱۳۶
دوباره‌نویسی
«دوباره‌نویسی شعرهای جانیفتاده را برای شاعران جوان کاری سخت مفید و کارساز می‌دانم.» احمد شاملو، کتاب شعر: احمد شاملو، به‌کوشش هیوا مسیح، ص. ۹۱
این سوالات زخمدار
«زمین با چه رویی این همه زیبایی را به تن گرفته است؟ مقصود از این بازی بی‌رحمانه، این کمدی سیاه چیست؟ بیایی و پنج روز توی صحنه دلبری کنی، روح این را بنوازی، قلب آن را بشکنی، نقارۀ حق و عدل بکوبی و آنگاه در انتهای صحنه بیفتی و با آن سر پر شور و […]
موفقیت شبیه ر‌ؤیاست
«موفقیت شبیه ر‌ؤیاست، حس می‌کنی به آن رسیده‌ای به‌شرطی‌که از خواب نپری، یا کسی بیدارت نکند.» جواد مجابی، عین حب نبات، نشر چلچله، ص. ۱۵۶
مثل یک دوست
«یک قانون مرتبط با تجربه این است که با خودتان همان‌طور صحبت کنید که با دوستتان صحبت می‌کنید. از آنجایی که ما دربارۀ خودمان اطلاعات زیادی داریم، تمایل داریم بدترین منتقد خودمان باشیم؛ اما اگر با خودمان با همان روشی صحبت کنیم که انگار می‌خواهیم به یک دوست کمک کنیم، وضعیت را در جهت آنچه […]
خوب شنیدن
«داستان‌نویس باید در کنار خوب دیدن خوب شنیدن را هم بداند تا بتواند خوب روایت کند.» فرشته مولوی، از نوشتن، نشر آگه، ص. ۱۶۹
کلمات مست
«باران که می‌بارد کلمات مست می‌کنند…» حسن صلح‌جو، صبح یکی از همین روزها، نشر ثالث، ص. ۳۴
این عادت بچه‌هاست
«این کار را کنار بگذارید که وقتی به شما حمله می‌کنند، به جای دفاع معقول و منطقی، شما هم دست به حمله می‌زنید. این عادت بچه‌هاست: «-تو بدی.» «-خودت بدی.» «-تو نادرستی» «-خودت نادرستی.» «-تو فلان کار بد را کردی.» «-تو هم آن روز فلان کار را که بد بود، کردی.» این وضع هیچ چیز […]
عشق از نگاه جبران خلیل جبران
«عشق لبخندی لطیف بر لبانِ زیبایی‌ست.» جُبران خلیل جُبران، زیبایی زندگی، ترجمۀ احمد آرام، نشر کارنامه
وسواس در انتخاب واژه‌ها
«من تلاش می‌کردم در نوشته‌ها و سخنرانی‌هایم بیشترین دقت و ظرافت را رعایت کنم. وسواس من در انتخاب واژه‌ها به اندازه‌ای بود که انگار می‌خواستم سکه‌ای را از لای درز باریکی به یک صندوق بیندازم. همان‌طور که ضخامت و اندازۀ سکه باید چنان باشد که به راحتی از شکاف و درز عبور کند، واژه‌ها یا […]
ما امانت‌دار مخاطبین آیندۀ خود هستیم
«یکی از گفتار مشترک ناشرینِ متعددِ من این بود که هیچ واژه‌ای از زیر چشمش نمی‌پَرَد، کاملاً متون را بدون غلط به ایستگاه نهایی می‌رساند. دقیق هستم، هر کلمه در شعر برای من یک نُت از یک دستگاه موسیقایی است. ما امانت‌دار مخاطبین آیندۀ خود هستیم. هر اشتباه چاپی در کتاب، وَهنی است که بر […]
جزئیات
«…شاید همینجا. در همین باغچه‌ای که شهاب گل‌هایش را نمی‌شناخت؛ مگر چند تایی. در حالی که ادعایش این بود به جزئیات خیلی دقت می‌کند. شاه‌پسند را می‌شناخت، گل نرگس را می‌شناخت. اما کوکب‌ها کدام بودند؟ زیانِ مادرشوهر کدام بود؟ حسن یوسف؟ گل یخ؟ هیچ. اصلاً.» شاپور بهیان، در سرزمینی دیگر، نشر پیدایش، ص. ۱۰
این‌همه حرف‌های شیرین
«گفت: عمواُغلی خلیل! یک حسرت به دلم هست. گفتم: چه حسرتی؟ گفت: حسرت این‌که ما از این دنیا خواهیم رفت و این‌همه حرف‌های شیرین را با خود به گور خواهیم برد.» ماجراهای قریۀ داناباش، جلیل‌محمد قلی‌زاده، ترجمۀ علی کاتبی، نشر دنیا، ص. ۱۱
رفتار عقلانی یعنی چی؟
«اما واقعاً رفتار عقلانی یعنی چی؟ معمولاً به رفتار غیرهیجانی می‌گویند رفتار عقلانی. فکر کردن را عقلانی می‌دانند، و هیجان‌ورزی را غیرعقلانی. اما این لزوماً درست نیست. هیجانات گاهی عقلانی‌اند، مثلاً وقتی بر اثر خطری حتمی احساس ترس می‌کنید. و فکر هم گاهی غیرعقلانی است، مثلا وقتی ساعت‌ها شبکه‌های اجتماعی را بالاوپایین می‌کنید با این […]